Vanaf begin april kan je weer eikenprocessierupsen verwachten in de eikenbomen in je omgeving. De eikenprocessierups groeit uit tot een inheemse nachtvlinder die zijn plaats heeft in onze leefomgeving. Helaas veroorzaakt de rups door zijn brandharen vanaf half mei hinder bij grote aantallen: de microscopisch kleine brandhaartjes kunnen de huid irriteren en veroorzaken ernstige jeukhinder. Wanneer de haartjes met de wind worden meegevoerd, kan je last krijgen van irritatie aan de ogen en luchtwegen. Bij herhaaldelijk contact kunnen de symptomen erger worden.
Probeer daarom zo goed mogelijk contact met rupsen en nesten te vermijden: mijd eikenbomen met nesten en bedek de huid zo veel mogelijk.
Kom je toch in contact met de haartjes, probeer dan niet te krabben of te wrijven. Vlak na de blootstelling kan je de huid ‘strippen’ met plakband om de brandhaartjes te verwijderen. Je plakt dan een gewoon stuk plakband op je huid en trekt dat er weer af, zo blijven de brandharen aan de plakband hangen. Spoel je huid en ogen met water en was je kleren. De klachten kunnen 1 tot 2 weken aanhouden maar ze verdwijnen meestal vanzelf. Bij lichte symptomen is er geen behandeling nodig, bij hevige jeuk kan je de apotheker raadplegen voor anti-jeukmiddelen. Bij ernstige klachten zoals ademhalingsmoeilijkheden raadpleeg je best de huisarts.
Nest gespot op openbaar domein?
Meld dit op de interactieve eikenprocessierupsenkaart via www.provincieantwerpen.be > zoekterm ‘eikenprocessierups’. De provincie gebruikt deze kaart als inventaris om de verspreiding op te volgen en zo gemeenten te ondersteunen bij het beheer van de eikenprocessierups.
Opgelet: een melding van een nest op de kaart wordt niet automatisch doorgegeven aan je stad of gemeente. Contacteer daarom ook steeds je stad of gemeente wanneer er rupsen zitten op openbaar domein, zij zijn dan verantwoordelijk voor de bestrijding wanneer er grote kans op gezondheidshinder bestaat.
Er zitten eikenprocessierupsen in mijn tuin of op mijn grond, wat nu?
Ook dit nest kan je melden op de interactieve eikenprocessierupsenkaart via www.provincieantwerpen.be > zoekterm ‘eikenprocessierups’). Wanneer de rupsen op privégrond zitten, sta jij als eigenaar van de grond in voor de bestrijding. Je kan hiervoor een gespecialiseerde aannemer (zoals Natuurwerk) contacteren, maar doe dit enkel wanneer de rupsen effectief hinder veroorzaken. Het preventief kappen van eikenbomen is verboden.
Wat kan ik zelf doen om de eikenprocessierupsen op een natuurlijke manier te bestrijden?
Je kan zelf aan de slag door je tuin aantrekkelijk te maken voor de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups: voor mezen, sluipwespen -en vliegen zijn de rupsen een lekkere maaltijd.
Nestkasten ophangen
- Hang een nestkast vlak naast of in de aangetaste boom en maak ze jaarlijks in het najaar met warm
water schoon. - De nestkast wordt op een hoogte gehangen van 2,5 – 3 m aan de kant van de boom met de minsteverstoring fietspad, speelterrein) en waar het niet regent.
- De nestkast is uit hout vervaardigd met een invliegopening van 32 à 34 mm. De nestkast is gemakkelijk via een schoonmaakopening schoon te maken.
- De nestkasten worden het best opgehangen in de periode september-oktober. Voor de winter zoeken de mezen reeds geschikte slaapplaats dat meestal hun nestplaats wordt.
Sluipwespen en -vliegen aantrekken
Een deel van de rupsen wordt geparasiteerd door de sluipwesp of sluipvlieg. Zij leggen hun eitjes in de rupsen. Je kan de sluipwespen en -vliegen aantrekken door ze extra nectar en beschutting aan te bieden. Een natuurlijke berm of gazon waar de inheemse bloemen kans krijgen om te groeien en bloeien trekt het meest sluipwespen- en vliegen aan. Struiken komen ook in aanmerking als beschutting voor de sluipwespen en –vliegen. Het is nog niet geweten welke planten de grootste aantrekking uitoefenen. De komende jaren wordt er door de provincie opgevolgd of ingezaaide bermen en aanplantingen een positief effect hebben op het aantal nuttige sluipwespen en-vliegen.
Contactgegevens bij Natuurwerk: bomendokter@natuurwerk.be of telefoon: 0486 69 46 97 (Guy Wuyts)